Ευεργέτες

Ο Σταύρος Νιάρχος και ο πατέρας του, Σπύρος, έγραψαν τη δική τους ιστορία στον παγκόσμιο επιχειρηματικό κόσμο, δίχως ποτέ να ξεχάσουν τη Βαμβακού. Επιπλέον, το χωριό του Πάρνωνα είχε την τύχη να δεχτεί τις πολλαπλές ευεργεσίες σε επίπεδο υποδομών, εκπαίδευσης και πολιτισμού.

Κορυφαίας σημασίας για τη Βαμβακού ήταν η δράση του Κλήμη του Διαμαντίδη, ο οποίος ασπάστηκε το μοναχικό βίο και άφησε όλη του την περιουσία στην αγαπημένη του πατρίδα για την ίδρυση και συντήρηση του Ελληνικού Δημοτικού Σχολείου του χωριού.

Παράλληλα, ο Ιωάννης Κουμάνταρος έκτισε το σύγχρονο δημοτικό σχολείο, ανακαίνισε τη λέσχη του Πολιτιστικού Συλλόγου Νέα Ζωή και ανέλαβε τη φιλοτέχνηση και τοποθέτηση του ανδριάντα του Θεοδώρητου Β’. Άξια λόγου, φυσικά, ήταν η συνεισφορά του συνονόματου εγγόνου του, ο οποίος συντήρησε πρόσφατα τις φορητές Βυζαντινές Εικόνες της τρισυπόστατης Εκκλησίας που κοσμεί την πλατεία της Βαμβακούς. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η κίνηση του Παναγιώτη Κουμάνταρου να πλακοστρώσει τον εν λόγω Ιερό Ναό και τον περιβάλλοντα χώρο. Τέλος, η κόρη του Ιωάννη και της Φλώρας Κουμάνταρου, Ντόλυ Γουλανδρή, με προσωπική δαπάνη έφτιαξε το ρολόι της Βαμβακούς, σήμα κατατεθέν του χωριού.

Ιδιαίτερη ήταν η δράση του Γεωργίου Β. Τσοχώνη, ο οποίος έκτισε τον παραδοσιακό ξενώνα της Βαμβακούς (σήμερα δεν λειτουργεί), συνέβαλε στην ανέγερση και τον εξωραϊσμό της εκκλησίας, στη δημιουργία κοινοτικού κήπου, στη συντήρηση δρόμων, στην επισκευή και τον εξοπλισμό των σχολικών κτηρίων, την κατασκευή του δρόμου Βαμβακού-Καρυές, καθώς και στην έκδοση των Οινουντιακών του Φαίδωνα Κουκουλέ. Μετά το θάνατό του, οι κληρονόμοι του και τη εταιρεία “Πάτερσον Τσοχώνης” ενίσχυσαν το έργο του Συνδέσμου των Βαμβακιτών για το έργο της ύδρευσης του χωριού και για πολλά ακόμη έργα.

Από την πλευρά τους, ο Κωστής και ο Φίλιππος Βούρβουλης ανέγειραν το ηρώο στην πλατεία της Βαμβακούς, συνεισέφεραν σημαντικά με την αγορά οπωροφόρων δέντρων και με την κατασκευή του δρόμου σύνδεσης Καρυών – Βαμβακούς. Με ομόλογα που κατέθεσαν στην Εθνική Τράπεζα, κληροδότησαν στην κοινότητα μέρος της περιουσίας τους, με σκοπό την ίδρυση οικοκυρικής σχολής θηλέων, κάτι που δεν ευδοκίμησε λόγω της Κατοχής. Μετά το θάνατο του Φίλιππου στέλνονταν στην κοινότητα κάποια χρήματα για τα άπορα κορίτσια του χωριού.

Χαρακτηριστικές μορφές της Βαμβακούς ήταν επίσης ο Γεώργιος Ι. Παπαθεοδώρου, με δαπάνη του οποίου κατασκευάστηκε στη θέση “Αρνόμουσγα”, καταφύγιο σύγχρονο και άρτια εξοπλισμένο, ο Φαίδων Κουκουλές, ο οποίος έγραψε την Ιστορία της Βαμβακούς και τα Οινουντιακά, διατελώντας μάλιστα και σχολάρχης στο χωριό, και ο Κ.Ζαχαρόπουλος, ο οποίος ανέλαβε την αγιογράφηση της τρισυπόστατης εκκλησίας του χωριού και μνημονεύεται ακόμη και σήμερα για τα χρήματα που δίνονται ως προίκα σε κορίτσια του χωριού. Επίσης, σημαντική ήταν η ενέργεια του Γρηγορίου Μαρασλή, ο οποίος απέστειλε μέρος των βιβλίων του (εκδόσεις Μαρασλή) στη Βαμβακού. Τέλος, ο Π. Βούρας δώρισε την οικία του στην Κοινότητα, η οποία ανακαινίστηκε το 2000, αλλά και το 2019 από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και σήμερα λειτουργεί ως εστιατόριο και καφέ, το οποίο διαχειρίζεται η Vamvakou Revival.

Σταύρος Σ. Νιάρχος

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Σπύρου Νιάρχου και της Ευγενίας Κουμάνταρου. Σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά ασχολήθηκε με την οικογενειακή επιχείρηση αλευρόμυλων. Μέσω της οικογενειακής εταιρείας αγόρασε 6 φορτηγά πλοία.

Το 1955 επένδυσε στη δημιουργία των Διυλιστηρίων Ασπροπύργου, ενώ το 1958 ίδρυσε τα ναυπηγεία του Σκαραμαγκά.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου πήρε μέρος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξήχθησαν στη Νορμανδία, γι’ αυτό και τιμήθηκε με τον «Μεγαλοσταυρό του Τάγματος του Φοίνικος», με τον «Ταξιάρχη του Τάγματος του Γεωργίου του Α΄» και με τον «Ταξιάρχη του Τάγματος των Αγίων Γεωργίου και Κωνσταντίνου».

Η συλλογή έργων τέχνης του, ήταν μια από τις σπουδαιότερες διεθνώς. Ανάμεσα στα έργα της συλλογής του, ξεχωρίζουν μια πολύ ακριβή αυτοπροσωπογραφία του Πάμπλο Πικάσο και πίνακες του Βίνσεντ βαν Γκογκ και του Πωλ Γκωγκέν. Τη συλλογή συμπλήρωσε αργότερα ο γιος του Φίλιππος.

Παντρεύτηκε το 1930 την Ελένη Σπορίδη, το 1939 την Μελπομένη Κάππαρη και το 1947 την Ευγενία Λιβανού, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά, το Φίλιππο, το Σπύρο, τον Κωνσταντίνο και τη Μαρία. Το 1965 παντρεύτηκε με πολιτικό γάμο με την Σαρλότ Φορντ, δισέγγονη του ιδρυτή της ομώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας, με την οποία απέκτησε μία κόρη, την Έλενα. Τέλος, το 1971 παντρεύτηκε την Τίνα Λιβανού.

Απεβίωσε το 1996 και με τη διαθήκη του άφησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).

Η σχέση του με τη Βαμβακού

Γιος του Σπύρου, ο οποίος γεννήθηκε και πέθανε στη Βαμβακού, έχοντας προβεί σε σπουδαίες ευεργεσίες (συνέβαλε στην ύδρευση του χωριού, φρόντισε για το ελληνικό σχολείο, καθώς και για την υγεία των συγχωριανών του με έμμισθο κοινοτικό γιατρό), δεν θα μπορούσε να μη γραφτεί στο πάνθεον των δωρητών – ευεργετών της Βαμβακούς.

Ο εφοπλιστής, στην μνήμη του πατέρα του, ηλεκτροφώτισε το χωριό, ενώ στη συνέχεια, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος εκτέλεσε έργα υποδομής και ανάπλασης στη Βαμβακού ύψους 380.000.000 δρχ. Χρηματοδότησε κοινοτικά προγράμματα, όπως η αγιογράφηση της Εκκλησίας του Αγίου Χαραλάμπους, η αποκατάσταση του ιστορικού κέντρου, η ανακαίνιση δημόσιων κτιρίων, καθώς και προγραμμάτων φωτισμού των δρόμων και ύδρευσης. Σήμερα, με την ηθική και οικονομική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος υλοποιείται το εγχείρημα αναβίωσης της Βαμβακούς από την Vamvakou Revival.